Op diverse blogsites, in de pers, op alle mogelijke fronten worden wij tegenwoordig (terecht!) aangemaand de vleesconsumptie te temperen. Vooral rood vlees schijnt de boosdoener te zijn. Waarbij ik me (al dan niet terecht) afvraag of de andere vleessoorten zó veel milieuvriendelijker gefokt worden. Alleszins niet diervriendelijker als je het mij vraagt.
Maar soit, deze week las ik volgende vuistregel (vraag me niet meer waar, want dat ben ik vergeten): eet per persoon niet méér dan 500gr vlees per week, waarvan maximaal 300gr rood vlees. Met in het verlengde een pleidooi om ons wat meer te verdiepen in culinair beter onderbouwde recepten voor vleesvervangers, dan enkel “opwarmen en tussen de wokgroenten gooien”.
Nu is de vleesconsumptie ten onzent al – zonder ecologische drijfveren – een flink stuk verminderd. Als 65+sser heb je nu eenmaal niet zoveel eiwitbehoefte meer. Het verbiedt zichzelf, want ingaan tegen het gezonde verstand wordt algauw afgestraft met een protesterende maag en aanverwante.
Koop ik veel vleesvervangers? Nee. Ik breng er af en toe wel eens een mee, meer uit nieuwsgierigheid dan uit grote trek. Om te beginnen zitten ze onveranderlijk in een serie plastic folies, net als het vlees, dus hoe ecologisch is dàt? Bovendien heb ik een bloedhekel aan de aandrang van de producent om “het” dan te benoemen als “vegetarische kippenblokjes”, “vegi préparé”, “plantaardig gehakt”, … Schrijf er gewoon op wat het is, verdorie. Je moet dat niet wegmoffelen in de onleesbaar kleine samenstelling. Als die “kippenblokjes” gemaakt zijn van tofu, zet er dan “tofublokjes” op. Die hypocrisie bederft mijn eetlust.
Hebben wij ten onzent voortdurend ruzie in de keuken (ref. de titel van dit stukje)? Nee, hoor. Waar slaat het dan wél op? Op wat wij – indachtig de door mijn schoonmoeder en mijn grootmoeder, allebei zaliger gedachtenis- gebruikte keukenterm verstaan onder “oorlogse kost”. Zo af en toe komt hier zo’n gekoesterd recept op tafel. Gekoesterd, niet omwille van de destijds schrijnende noodzaak, maar omdat we het allebei lekker vinden en dus in ere willen houden. En dat het milieu er ook een beetje beter van wordt, is mooi meegenomen. Helemaal onschuldig is het niet, maar als we ons daartoe zouden beperken zouden we verhongeren. De eierproductie is ook niet erg milieuvriendelijk en afgelopen week moest ik met Jeppe naar de dierenarts omdat hij een kopervergiftiging had opgelopen op een akker biopatatten …
Gisteren was het weer zover: gekookte “mousse” patatten (kruimig kokend staat er op de plastic verpakking) met sperzieboontjes, hardgekookte eieren en “zoetemelksaus”. Gegarandeerd dat we achteraf alle twee met een overladen gevoel van tafel gaan.
Een paar weken geleden (tijdens de warmere dagen), kwam er een variante op tafel. De boontjes zagen er uit als en smaakten naar sla en de zoetemelksaus zag er uit als en smaakte naar azijnsaus. Geen kost voor in een “vijf streken”-restaurant, want het is de bedoeling dat je het zootje prakt en goed onderéén husselt. Het ziet er niet uit, maar wat het inboet aan plating up heeft het aan smaak in overvloed.
Er zijn nog tig varianten beschikbaar: spinazie- of andere stoemp met ajuinsaus (hier is er dan wel niet direct een eiwitbron bij betrokken, tenzij je de stoemp oppept met veel melk, een ei of wat en een kluit boter à la Meuske).
Bij mijn grootmoeder leerde ik nog een paar andere oorlogsmenu’s kennen, maar die komen hier minder aan bod.
Het eerste – en daar was ik van de twee het meeste op verlekkerd – was een grote stapel gekookte witte bonen met een kratertje in het midden. Daar kwam een zachtgekookt ei in en dan ging er azijnsaus overheen. Geen aardappels, want in ’t stad was daar minder gemakkelijk aan te komen dan op den buiten, denk ik. Het prakken was ook binnen de stadsmuren bekend. Een meer winterse plat préféré, want het verdient aanbeveling om ’s nachts goed ingedekt en met het deken stevig onder de kin toe getrokken in bed te liggen. Anders word je in uitgesteld relais toch nog slachtoffer van oorlogsgas. Het kan natuurlijk een onschuldig ogende manier zijn om een echtelijke moord te plegen, mocht je daar aan toe zijn …
Het tweede is “rijstenbrij met siroop”. Ik weet begot niet hoe ze het klaarmaakte. Het was ook zo lekker niet dat ik per sé het recept wou bewaren. Volgens mij werd de rijst gekookt in verdunde melk tot die helemaal opgeslorpt was, met een flinke snuif zout erin. En alweer: een berg op je bord met een kuiltje erin en daar werd dan kandijsiroop in gegoten uit zo’n plastic (!) pakje waar een hoekje van afgeknipt was. En dan moest je “de dijken breken” om dat donkerbruine goedje te laten doorlopen. Niet zo mijn ding, want zoetigheid en zelfs als kind was ik daar geen grote voorstander van.
Ach, zo lang de oorlog beperkt blijft tot de kookpotten en het blijft een vrije keuze, is er niets aan de hand, toch? ’t Kan maar smaken, af en toe …
